یلدا، کرسی، هندوانه، آجیل، ازگیل …

در لغت نامۀ دهخدا ، یلدا به معنی زایش و تولد است، این شب بلندترین شب سال است که خانواده های ایرانی دور هم جمع میشوند و میوه و آجیل مخصوص این شب را میخورند. سنت شب یلدا البته فقط به خورد و خوراک ختم نمیشود، نشان به این نشان که فال حافظ، همیشه وسط مجلس است. به هرحال، چیزی که بیشتر از همه ما را یاد شب یلدا میاندازد، خوراکی هایش است. چیزی که نمیشود به راحتی از کنارش گذشت.

میگویند این جشن به دوران پیش از زردشت برمیگردد و پس از یک شب دراز، که خورشید بالا می آمد تولد دوباره اش را جشن میگرفتند.

خوردنی های این شب چله ، هندوانه، انگور، پسته، انار، فندق، نخودچی و کشمش، توت و انجیر، ازگیل و … است.

خواص بعضی از خوردنی های شب یلدا

هندوانه : این که وسط آن همه میوه زمستانی هندوانه سر سفره شب یلدا چه کار میکند ؟ حکمتی دارد، قدیمی ها معتقدند که با خوردن این میوه آبکی و سرد، آن هم در آستانه سرما ، انگار که خودشان را واکسینه کرده باشند، دیگر سوز سرما به تنآنها نخواهد نشست. هندوانه از تنگ شدن دیواره عروق جلوگیری میکند تا شخص به بیماری های قلبی و سکته مبتلا نشود

بادام زمینی : این ماده غنی از ویتامین ب و ای است. از گرفتگی عضلات حین انجام ورزشهای سنگین جلوگیری میکند. پتاسیم موجود در آن آب بدن را تنظیم میکند.

پسته : چربی پسته از نوع غیراشباع است که برای قلب و عروق مفید است. به علت وجود آهن زیاد در پسته آن را به افراد مبتلا به کم خونی، و خانمهای باردار توصیه میکنند.

گردو : سردرد را معالجه میکند. منبع خوبی از کلسیم، فسفر و پتاسیم و ویتامین ای است.

تخمه آفتاب گردان : خاصیت ضدسرطانی دارد، غنی از پتاسیم، فسفر، آهن و کلسیم است. پر از ویتامین ای است که از بروز سکته های قلبی جلوگیری میکند.

ازگیل : ازگیل میوۀ درختی است که سرشار از ویتامینهای ب و ث ، قند میباشد. ازگیل وقتی باید خورده شود که کاملا روی درخت رسیده باشد و در این وقت است که این میوه در زمستان میوه لذیذ و خوشمزه ای میشود.

من سیب ، کیوی و پرتقال رو خشک کردم . در حال حاضر خونه ها یا با بخاری گرم می شه یا با شوفاژ. من خودم هر دو راه رو امتحان کردم.

ابتدا میوه ها رو می شوییم و اونها رو به صورت حلقه های خیلی نازک درمی آریم. چاقو باید خیلی تیز باشه که میوه له نشه. هرچی لایه ها نازک تر باشه، زودتر و بهتر خشک می شه.

خشک کردن میوه با شوفاژ :

برای این کار، من از نایلون کتاب استفاده کردم. چون ضخیمه و در برابر حرارت شوفاژ، آب نمی شه. میوه ها رو روی اون می چینیم و روش نمک می پاشیم. حدود پنج شش ساعت زمان می بره. در این مدت چند بار اونها رو زیر و رو می کنیم تا حرارت به هر دو طرف برسه.

خشک کردم میوه با بخاری :

برای این کار به یک سینی نچسب احتیاج داریم. حلقه های میوه رو روش می چینیم و نمک می پاشیم. بعد روی بخاری می ذاریم. حرارت بخاری نباید زیاد باشه. چون باعث قهوه ای شدن سیب ها می شه. اینها رو هم گاهی زیر و رو می کنیم.

به نظر من شوفاژ بهتره. ولی اگه نبود، می شه از بخاری استفاده کنیم. فقط باید زود به زود به میوه ها سر بزنیم.

راه های دیگه :

یکی از دوستان روش « پنکه » رو استفاده کرده بود و خیلی هم راضی بود. فقط توی این فصل نمی شه ازش استفاده کرد چون علاوه بر میوه ها، خودمون هم خشک می شیم !

یکی دیگر از دوستان هم « فر » رو امتحان کرده بود و توصیه کرده بود که حرارت فر باید خیلی پایین باشه. اونم باید زود به زود بهش سر بزنیم.

من خودم یکبار ماکروفر رو امتحان کردم ولی میوه ها پخت! حالا اگه کسی تجربه ای در این زمنیه داره، ممنون می شم ما رو هم درجریان بذاره.

ظرف « میوه خشک » شب یلدا می تونه جلوه خاصی به سفره یلداتون بده.

نکته :

من نمی دونم چرا پرتقالها بعد از خشک شدن، تلخ شدند. کسی می دونه ؟ راهش چیه ؟

ولی سیب و کیوی خیلی خوشمزه شد. مخصوصاً سیب، که مزه لواشک سیب می داد.

نوش جان ؛ گوارای وجود !

هم می تونید انار رو به صورت دونه توی کاسه بریزید و نوش جان کنید :

بعضی ها به انار ، نمک یا گلپر هم اضافه می کنند. این دیگه به سلیقه شما بستگی داره.

هم می تونید از ظرفهای خوشگلتون استفاده کنید و دونه های انار رو درون « ژله انار» بریزید.

اگه شما هم ایده جالبی در خصوص تزئین انار شب یلدا دارید، ممنو می شیم بهمون بگید.

ماده غذایی                          مقدار                               کالری موجود

انار دانه                             ۱۰۰گرم                                  ۶۰

انار کامل با پوست               ۱۰۰ گرم                               ۳۵

نوش جان ؛ گوارای وجود

اول با غذای اون شب شروع می کنیم . البته اینطوری نیست که اون شب حتما باید فسنجون خورد. ولی فسنجون یه غذای پر کالریه که معمولاً توی زمستون می خورند. البته ما اینجا یه پست هم داشتیم به نام « انار آویج » که در حقیقت فسنجون تابستونیه !

عده ای در فسنجون مرغ می ریزند، بعضی ها هم گوشت قلقلی دوست دارند.

مواد لازم :

مرغ : نصف

رب انار : سه چهار قاشق

شکر : ( در صورتی که بخواهیم مزه اش شیرین شود.)

گردوی آسیاب شده : حدود دویست گرم

طرز تهیه :

اگه فسنجون ترش دوست دارید، از رب انار ترش، و اگه فسنجون شیرین دوست دارید، از رب انار شیرین استفاده کنید. ( رب انار ترش، معمولاً از انارهای شمال تهیه می شه.)

ابتدا گردو رو می ذاریم با یکی دو لیوان آب بپزه. جوش که اومد، حرارت رو ملایم تر می کنیم تا آروم آروم بپزه و روغن بندازه. توی یه ظرف دیگه ، پیازداغ درست می کنیم و زردچوبه می زنیم و مرغ رو تفت می دیم. مرغ رو هم می ذاریم بپزه. البته زمان پخت مرغ، کمتر از گردو است. یکی دو ساعت که از پخت گردو گذشت، رب انار رو بهش اضافه می کنیم تا جا بیفته. بعد شکر رو اضافه می کنیم.

نکته : در صورتی که بخواهیم فسنجون شیرین بشه، میزان شکر رو بیشتر می ریزیم. حتی اگه هم بخواهیم ترش بشه، باید یکی دو قاشق شکر بریزیم. چون شکر به فسنجون طعم می ده.

بعضی ها در این مرحله مرغ و گردو رو با هم یکی می کنند تا مزه هاشون به خورد هم بره. عده ای هم در هنگام کشیدن غذا، مرغ رو به بشقاب های خورش اضافه می کنند. این کار یک حسن هم دارد و آن اینکه در صورت اضافه آمدن مرغ، می توان از آن برای غذای دیگری استفاده نمود.

فسنجون با گوشت قلقلی:

پختن گردو و رب انار به همان صورت است. فقط برای تهیه گوشت قلقلی، گوشت چرخ کرده را با پیاز و نمک و قدری زردچوبه مخلوط کرده و خوب چنگ می زنیم. سپس تکه ای از آن را برداشته و کف دست، به صورت قلقلی در می آوریم. قلقلی ها را در روغن داغ سرخ کرده و کنار می گذاریم. نیم ساعت مانده به خوردن، قلقلی ها را به گردو و رب انار می افزاییم.

پست مرتبط :

انار آویج

نوش جان ؛ گوارای وجود !